ବିଗତ ଦିନର ବିସ୍ମୄତ ଓ ବୀଭତ୍ସ ମହାମାରୀ

ବିଗତ ଦିନର ବିସ୍ମୄତ ଓ ବୀଭତ୍ସ ମହାମାରୀ

                                                                                  ନିକୁଂଜ ବିହାରୀ ସାହୁ

         ଇତିହାସର ଆଇନାରେ  ବିଗତ  ମହାମାରୀଗୁଡିକର ପ୍ରସାର ଧାରାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲେ ଜଣାଯାଏ ଯେ ପ୍ରତି 100 ବର୍ଷ ଅନ୍ତରରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ମହାମାରୀ ପୄଥିବୀରେ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ  ହୋଇଥାଏ I ବିଗତ 1720, 1820 , 1920  ପରେ ଏବେ 2020 ମସିହାର କୋରୋନା ମହାମାରୀ ସାରା ପୄଥିବୀରେ ଆତଙ୍କ ଖେଳାଇ ଦେଇଛି I ଏହା ସଂଯୋଗ ହେଉ କିମ୍ବା ଧାରା, ତେବେ ଏହା ସତ୍ୟ  ଯେ, ପ୍ରତି 100 ବର୍ଷ ବ୍ୟବଧାନରେ  ଘାତକ ମହାମାରୀଗୁଡିକ  ପୄଥିବୀ ବକ୍ଷରେ ଉଙ୍କି ମାରି ଆତଙ୍କର ତାଣ୍ଡବ ରଚନା କରିଥା’ନ୍ତି I

1720 ମସିହାର ଘାତକ ପ୍ଲେଗ୍

    ବିଗତ 1720  ଖୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବୁବୋନିକ ପ୍ଲେଗ୍ (Bubonic Plague)  ନାମକ କୁଖ୍ୟାତ ଏକ ଘାତକ ମହାମାରୀ ପୄଥିବୀରେ ଦେଖା ଦେଇଥିଲା I ଫ୍ରାନ୍ସ ର ମାର୍ସିଲ (Marseille) ସହରରେ ପ୍ରଥମେ ଦେଖା ଦେଇଥିବା ଏହି ମହାମାରୀ ଘଟଣାକ୍ରମେ ଅନ୍ୟ ଦେଶକୁ ବ୍ୟାପି ଯାଇଥିଲା I ଏହି ମହାମାରୀ କାରଣରୁ ଏକାକୀ ମାର୍ସିଲ୍ ସହରରେ ଏକ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ମୄତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡିଥିଲେ I ଐତିହାସିକଙ୍କ ମତରେ ଏହି ମହାମାରୀ ଯୋଗୁଁ  ୟୁରୋପ୍, ଆଫ୍ରିକା ଓ ଏସିଆ ମହାଦେଶରେ ସମୁଦାୟ 7 କୋଟି ଲୋକଙ୍କ ମୄତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା I ଭାରତରେ ଏହି ମହାମାରୀର ପ୍ରକୋପ ଉନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅବ୍ୟାହତ ରହିଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ଲକ୍ଷାଧିକ ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରାଣହାନି ଘଟିଥିଲା I ଏହି ମହାମାରୀ ମୂଷା, ଚୁଚୁନ୍ଦ୍ରା ଭଳି ଜୀବମାନଙ୍କ ଜରିଆରେ ପ୍ରସାରିତ ହେଉଥିଲା I ଏହି ରୋଗରେ ପିଡୀତ ବ୍ୟକ୍ତି ରାତିରେ ସୁସ୍ଥ ଥିଲେ   ମଧ୍ୟ ସକାଳକୁ ମୄତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡୁଥିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ କରାଯାଉଥିଲା I ଏହି ମହାମାରୀର କାରଣ ଥିଲା  ୟେର୍ସିନିଆ ପେସ୍ତିସ୍ (Yersinia pestis)  ନାମକ ଏକ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ଯାହା ପ୍ରଥମେ  ଏକ ପାଣିଜାହାଜ ଦେଇ ମାର୍ସିଲ ବନ୍ଦରରେ ଆକସ୍ମିକ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲା I  ଏହି ମହାମାରୀ ମଧ୍ୟ  ତାଉନ୍, ବ୍ଲାକ୍ ଡେଥ୍, ପେଷ୍ଟ୍, ମାର୍ସିଲ ପ୍ଲେଗ୍ (The Great Plague of Marseille) ଇତ୍ୟାଦି ନାମରେ କୁଖ୍ୟାତ ଥିଲା I

 

 

 

1820 ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦର ପ୍ରାଣଘାତୀ ହଇଜା (Cholera)

    କେତେକଙ୍କ ମତରେ ଏହି ମହାମାରୀ ପ୍ରଥମେ ଭାରତର କଲିକତା କିମ୍ବା ବଙ୍ଗଳାଦେଶରେ ଜନ୍ମ ନେଇ ପରେ ଥାଇଲାଣ୍ଡ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଓ ଫିଲିପାଇନ୍ସ  ଦେଶରେ ନିଆଁ ଭଳି ବ୍ୟାପି ଯାଇଥିଲା I ଏହି ମହାମାରୀରେ ଏକାକୀ  ଜାଭା ଦ୍ବୀପରେ 1 ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରାଣହାନି ଘଟିଥିଲା I ଏହା ଭାରତ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ଯଥା ପୂର୍ବ ୟୁରୋପ୍, ଆଫିକା, ରୁଷ୍ ଆଦି ଦେଶକୁ ପ୍ରସାରିତ  ହୋଇଥିଲା I ଏହି ମହାମାରୀର ମୂଳ କାରଣ ଥିଲା ଭିବ୍ରିଓ କଲେରେ (Vibrio cholerae)  ନାମକ ଏକ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ I ଏହି ରୋଗରେ ଶିକାର ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର  ତରଳ ଝାଡା ଓ ବାନ୍ତି ହେବା ଦ୍ବାରା ଶରୀରରୁ ଜଳୀୟ ଅଂଶର ଘୋର ଅଭାବ ପଡିବାରୁ ଘଟଣାକ୍ରମେ ରୋଗୀ ମାତ୍ର କେଇ ଘଣ୍ଟାରେ  ମୄତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡୁଥିଲା I ବିଶୁଦ୍ଧ  ପାନୀୟ ଜଳର ସୁବିଧା ସେ ସମୟରେ ଉପଲବ୍ଧ ନଥିବାରୁ  ଏହି ମହାମାରୀ ଉଗ୍ର ରୂପ ଧାରଣ କରିଥିଲା I ଏହି ମହାମାରୀ ମଧ୍ୟ ଆମ ଗାଁ ଗହଳିରେ  ବାଡି, ଠାକୁରାଣୀ ଆଦି ନାମରେ କୁଖ୍ୟାତ ଥିଲା I

 

1920 ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦର ସ୍ପେନିସ୍ ଫ଼୍ଲୁ

       ଏହା ଶତାବ୍ଦୀର ସବୁଠାରୁ ଭୟାନକ ମହାମାରୀ ଥିଲା ଯାହା ବିଶ୍ବର ଏକ-ତୄତୀୟାଂଶ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ମୄତ୍ୟୁମୁଖକୁ ଟାଣି ନେଇଥିଲା I ଏହା ପ୍ରଥମେ ୟୁରୋପ୍, ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ଏବଂ ଏସିଆ ମହାଦେଶର କିଛି ଦେଶରେ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ହୋଇଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ  ସମୁଦାୟ 5 କୋଟି ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରାଣହାନି ଘଟିଥିଲା I ଏହି ମହାମାରୀ ବିଶେଷକରି ସ୍ପେନରେ ଉଗ୍ର ରୂପ ଧାରଣ କରିଥିଲା ଯେଉଁଥି ପାଇଁ ଏହାକୁ ‘ସ୍ପେନିସ୍ ଫ୍ଲୁ’ ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା I ଏହି ମହାମାରୀର ପ୍ରଭାବ ଆମ ଦେଶ ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ପଡିଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରାୟ 2 କୋଟି ଲୋକ ମୄତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡିଥିଲେ I ଏହି ଭାଇରସ୍  H1N1 ଫ୍ଲୁ କିସମର ଥିଲା ଯାହା ରୋଗୀ କାଶିବା କିମ୍ବା ଛିଙ୍କିବା ଦ୍ବାରା ନିର୍ଗତ ଜଳକଣିକା ଜରିଆରେ ସଂକ୍ରମିତ ହେଉଥିଲା I

 

                                                                             ଏଜୁକେଶନ୍ ଅଫିସର

                                                                            ଆଂଚଳିକ ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର,

                                                                                    ଭୋପାଲ

                                                                         ଫୋନ୍ : 8917637974